به گزارش پیام نورنا (PNUNA.COM) : مهر – وحید احمدی با اشاره به عزم وزارت علوم برای رشد چشمگیر کمیت و کیفیت تولیدات علمی گفت: دولت تدبیر به عنوان یک برنامه محوری در پی ارتقای کیفیت و اثربخشی تولیدات علمی در اقتصاد کشور است.

وی با اشاره به اهمیت پیگیری رشد کمی و کیفی تولیدات علمی، اظهار کرد: ما نیازمندیم در کنار افزایش کمی، موضوع کیفیت و اثربخشی علم در تولید ثروت و ارزش افزوده در اقتصاد کشور را در کنار یکدیگر دنبال کنیم.

معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم  با اشاره به این که تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز همواره بر اثرگذاری علم بر توسعه اقتصادی کشور و زندگی مردم استوار بوده است، گفت: این موضوعی است که در حال حاضر از جمله اساسی ترین سیاست های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.

تلاش برای افزایش تولیدات علمی حوزه علوم انسانی

دبیر کل شورای عالی عتف افزود: در صورتی که تولیدات علمی حوزه علوم انسانی و مجلات این بخش همگام با سایر علوم ارتقا یابد و به این مجموعه وارد شود، تعداد آماری مقالات نیز افزایش چشمگیرتری خواهد داشت و تلاش وزارت علوم نیز همین است.

معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم  با تاکید بر این که ورود به دنیای ثبت اختراع و تولید فناوری و عرضه آنها برای رفع معضلات اجتماعی مردم و ورود علم و تحقیقات به صحنه صنعت و تولید فناوری مورد  توجه دولت یازدهم است و خوشبختانه در این بخش موفق عمل کرده است، گفت: البته همانطور که رهبر معظم انقلاب نیز اشاره داشتند، این امر نیازمند تلاش بیشتر است.

احمدی افزود: همان طور که  مقام معظم رهبری هم اشاره کردند، هم در بخش کمی و همچنین در حوزه ورود علم به صحنه تولید فناوری، دانش فنی و بهبود اقتصاد کشور و هم در ارتباط صنعت و دانشگاه باید بهبود ایجاد شود.

تفاهم نامه وزارت علوم با وزارت خانه های نفت، صنعت و معدن، نیرو و دفاع

معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم در خصوص برنامه های وزارت علوم در راستای اثربخشی تولیدات علمی در اقتصاد کشور، به اجرای برنامه هایی در زمینه ایجاد ارتباط تنگاتنگ بین دانشگاه و بخش صنعت اشاره کرد و گفت: درحال حاضر با وزارتخانه های بزرگ کشور که نقش آنها در اقتصاد کشور پررنگ است، مانند وزارت نفت، صنعت و معدن، نیرو و دفاع قرارداد و تفاهمنامه امضا شده است.

انعقاد قرارداد ۹ دانشگاه کشور با وزارت نفت

وی همچنین انعقاد قرارداد ۹ دانشگاه کشور با وزارت نفت به ارزش ۱۰هزار میلیارد ریال را یکی از قراردادهای مهم بخش صنعت و دانشگاه عنوان کرد و گفت: توسعه و تحقیقات و فناوری حوزه بالادستی و ازدیاد برداشت نفت از میادین و پایگاه های نفتی هدف اصلی این تفاهم نامه است که با همکاری دانشگاه ها شروع شد و شرکای خارجی نیز برای انجام این پروژه های بزرگ در سطوح داخلی و حتی بین المللی تعیین شده اند.

معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم افزود: همچنین در بخش پایین دست نفتی نیز در حوزه گاز و پتروشیمی و پالایش و پخش، بین ۱۲ مرکز دانشگاهی و مرکز پژوهشی با شرکت های حوزه وزارت نفت قراردادی به ارزش ۵ هزارمیلیارد ریال ۵۰۰ میلیارد تومان منعقد شده که در حال انجام و پیگیری است.

همکاری دانشگاه ها و وزارت دفاع در انجام بیش از هزار و ۱۰۰ پروژه

احمدی گفت: ضمن این که دانشگاه ها در حال همکاری با مجموعه وزارت دفاع برای انجام بیش از هزار و ۱۰۰ پروژه در مقیاس های مختلف به ارزش ۲ هزار میلیارد ریال هستند و خیلی از این پروژه ها تمام شده و به نتیجه رسیده است.

وی گفت : با وزارت نیرو در حوزه انرژی و توسعه حوزه های مختلف قرارداد و تفاهم نامه امضا شده و بحث حمایت از پایان نامه ها و پروژه های مشترک برای صنعت نیز همین حالت است.

معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم افزود: بنابراین تلاش ما این بوده که این ارتباط باعث شود پروژه ها وارد دانشگاه شوند، دانشگاه هم منتفع از صنعت شود، همچنین دانشگاه ها ماموریت گرا شوند و صنعت به توسعه تحقیقات کمک کند، البته به این صورت که بازار را تحریک کنیم تا مشتاق قرارداد با دانشگاه باشد.

وی ادامه داد: خوشبختانه در سال گذشته، قانون معافیت مالیاتی با همکاری مجلس شورای اسلامی  و دستگاه های ذیربط تصویب شد که در مراکز و شرکت ها و دستگاه هایی که  با دانشگاه ها قرارداد تحقیقاتی می بندند، معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد خواهند داشت که این اقدام باعث می شود که بخش تقاضا انگیزه داشته باشد.

عرضه بیش از ۳ هزار دستاورد پژوهشی در سال گذشته

احمدی گفت: همینطور در حوزه شرکت های دانش بنیان و توسعه پارک ها که خوشبختانه در سال ۹۴ در نمایشگاه هفته پژوهش فناوری که حدود ۳ هزار و ۵۰۰ دستاورد عرضه شده بود، در طول نمایشگاه قراردادهایی به ارزش ۴۳۰ میلیارد ریال (۴۳ میلیاردتومان) بین متقاضیان وعرضه کنندگان فناوری منعقد شد، این در حالی است درسال  ۹۳، ارزش این قراردادها حدود ۲۵۰ میلیارد ریال بود و این موضوع از گرایش جدی عرضه فناوری و ایجاد زمینه برای سطح همکاری ها حکایت دارد.

وی همچنین با بیان این که در حوزه محصولات دانش بنیان نیز بیش از ۱۰۰ میلیون دلار صادرات به خارج از کشور را شاهد بوده ایم، به حمایت های انجام شده و رشد این شرکت ها اشاره کرد و گفت: تعداد این شرکت ها و فناوری ها در هسته های فناوری پارک ها، حدود ۴۴۰۰ شرکت است که نسبت به دو سال قبل افزایش تقریبا دو برابری داشته ایم.

معاون پژوهشی وزیر علوم،  با تاکید بر این که تمام تلاش وزارت علوم در حوزه فناوری و همچنین توسعه شرکت های دانش بنیان و فناور، از بین بردن خلاء موجود در چرخه تبدیل علم به فناوری و ثروت و تکمیل این چرخه است، گفت: قطعا ما نیاز بیشتری داریم که این شتاب به خصوص در حوزه فناوری و به ویژه در زمینه تاثیرگذاری علم در اقتصاد و تقاضا و زندگی روزمره مردم بیشتر شود.

دبیرکل شورای عالی عتف با اشاره به کاهش شیب افزایش تولیدات علمی در کشور، گفت: این روند براساس آمارهای بین المللی، در سال های ۸۹ و ۹۰ آغاز شد که علت آن نیز مسائل مختلفی از جمله برداشته شدن الزام ارائه مقاله در آی اس آی برای دفاع از تز دکتری و تغییر آئین نامه است، به طوری که دانشجویان می توانستند با ارائه مقالات در مجلات علمی و پژوهشی معتبر داخل کشور نیز امتیاز دریافت کنند.

وی افزود: هنگامی که ارائه مقاله به مجلات داخلی محدود می شود، به طور حتم بسیاری از مقالات در پایگاه های بین المللی نمایه نمی شوند و تغییر این آئین نامه مبنی بر این که ضرورت ندارد حتما آی اس آی نمایه شده باشد، گرچه در افزایش کیفی سطح مجلات علمی و پژوهشی داخلی موثر است، اما منجر به کاهش نمایه مقالات بین المللی خواهد شد.

وی افزود: از طرفی نیز در حال حاضر برای ثبت طرح های تحقیقاتی امتیازهای بیشتری داده می شود که این نیز خود باعث کاهش مقاله می شود، لذا این یک تیغ دولبه است اگر سیاست را تنها بر افزایش تعداد مقاله بگذاریم، ممکن است در بخش های دیگر آسیب ببینیم.

سهم ناچیز حوزه علوم انسانی در تولید علم پایگاه های بین المللی

معاون پژوهشی وزیر علوم همچنین با بیان اینکه، حوزه علوم انسانی حدود ۴۷ درصد از آموزش عالی کشور را در بر می گیرد، گفت: متاسفانه در حال حاضر سهم این علم در تولید و ثبت مقالات در پایگاه های بین المللی چیزی حدود پنج درصد است و این یکی از چالش های فعلی ما در حوزه تولید علم است.

 احمدی افزود: اگر علوم انسانی را بتوانیم ساماندهی و فعال کنیم و تا نقش فعال تری در دنیای بین المللی داشته باشند، به طور قطع تعداد مقالات ما خیلی بیشتر خواهد شد.

وی گفت: به همین منظور سیاست ما در حال حاضر ارتقای نشریات علمی است. خوشبختانه مقالات حوزه علوم انساتی در داخل خیلی زیاد است و بیش از ۵۰ درصد مقالات داخلی یعنی از حدود ۱۲۰۰ مجله بیش از ۶۰۰ مجله در حوزه علوم انسانی است. 

وی با تاکید بر اینکه، تلاش وزارت علوم برنامه ریزی و پیگیری ارتقای بین المللی مقالات و مجلات حوزه علوم انسانی به منظور نمایه شدن در پایگاه های معتبر علمی است، گفت: این امر باعث می شود تعداد مقالات ما خیلی افزایش پیدا کند اما در این میان یک نکته وجود دارد، و آن اینکه اگر به دنبال این باشیم که تنها تعداد مقالات را به لحاظ کمی زیاد کنیم، از یک سو، همه محققان به جای رفتن به دنبال طرح های تحقیقاتی و ثبت اختراع، تنها به دنبال افزایش تعداد مقالات خواهند رفت.

معاون پژوهشی وزیر علوم افزود: از سوی دیگر نیز هنگامی که محققان و اساتید به سمت ثبت اختراع و طرح تحقیقاتی می روند، دیگر وقت پژوهش و ارائه مقاله ندارند.

احمدی گفت: در حال حاضر، هنگامی که اساتید طرح تحقیقاتی ارائه می کنند، تا ۱۵ امتیاز دریافت می کنند و این درحالی است که این هم وقت زیادی می گیرد و همچنین ممکن است این طرح ها خروجی مقاله نداشته باشد.

معاون پژوهشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با تاکید بر این که مطابق برنامه نقشه جامع علمی کشور، ما باید به لحاظ تعداد ارائه مقاله و کیفیت، مرجعیت منطقه باشیم و همچنین سهم فناوری و تولید دانش فنی و نقش علم و تحقیقات در تولید ناخالص داخلی کشور(GDP) باید به ۵۰ درصد افزایش یابد، گفت: به عبارتی تا ۱۴۰۴ باید ۵۰ درصد تولید ناخالص داخلی از محصولات و خدمات اقتصاد دانش بنیان باشد و در حوزه علم نیز در دنیا باید جزء کشورهای مطرح و تاثیرگذار باشیم.

ارتقاء ۲ پله ای رتبه علمی ایران نسبت به سه سال قبل

احمدی با بیان اینکه، رتبه علمی ایران در حال حاضر در دنیا ۱۶ است و نسبت به سه سال قبل که رتبه کشور ۱۸ بوده است دو پله ارتقا یافته ایم، افزود: این در حالی است که در حال حاضر به لحاظ تولید و ارائه مقاله و همچنین کیفیت و میزان ارجاع مقالات در منطقه خاورمیانه همچنان مقام نخست و در کشورهای جنبش عدم تعهد بعد از هند، دوم هستیم.

وی افزود: در حوزه دانشگاه ها نیز خوشبختانه وضعیت در سه سال اخیر مناسب بوده به طوری که بر اساس رتبه بندی پایگاه لایدن که دانشگاه های دنیا را ارزیابی می کند، نام ۱۴ دانشگاه کشورمان جزء دانشگاه های برتر آمده است و براساس اعلام پایگاه تایمز و کیو اس، هشت دانشگاه کشورمان در فهرست دانشگاه های برتر آمده اند که در گذشته این چنین نبود.

معاون پژوهشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: این وضعیت نشان می دهد که خوشبختانه جهت گیری ما مناسب بوده است و دانشگاه ها به لحاظ کیفیت و کمیت، تلاش خوبی دارند.

عدم مواجه با رکود در ارجاع به مقالات

وی با بیان اینکه، البته در حوزه ارجاع مقالات نیز رتبه ما در دنیا ۲۲ است و با رکود مواجه نبوده ایم، در عین حال گفت: البته رشد علمی واقعی هنگامی است که با اثرگذاری کیفی علم مواجه شویم، به عبارتی باید این رشد کمی و کیفی مقالات بر تولید فناوری، اقتصاد و ثروت و زندگی روزمره مردم تاثیرگذار باشد و مردم نیز این رشد را احساس کنند.

احمدی با بیان این که ارتباطات علمی با دنیای بیرون یا همان دیپلماسی علمی نیز به عنوان یکی از معیارهای اساسی توسعه علمی برای کشورها مطرح است، گفت: همکاری علمی دانشگاه ها با دانشگاه های خارجی رشد مناسبی دارد و در منطقه نیز نسبت به کشورهای خاورمیانه وضعیت بهتری داریم.

وی گفـت: در مجموع با شرایطی که کشور با وجود تحریم ها و مشکلات اقتصادی با آن مواجه بوده است، روند پیشرفت علمی کشور مناسب بوده است، اما تمرکز بیشتر و افزایش چاپ مقالات علمی کشور در مجلات برتر، برای دستیابی به رشد به خصوص رشد کیفی مورد نظر است.