به گزارش پایگاه خبری دانشجویان پیام نور (PNUNA.COM) : مهر – دکتر جعفر مهراد؛ کشورهای امریکا و انگلیس، عمده ترین کشورهایی هستند که در تاسیس واحدهای بین المللی پیشگام بوده و تاکنون به ترتیب ۵۰ و ۲۷ واحد بین المللی آموزش عالی تاسیس کرده اند. اما روسیه با ۱۳ واحد بین المللی در کشورهایی مانند بلاروس، آلبانی و جمهوری آذربایجان از استرالیا که دارای ۱۱ واحد بین المللی است، پیشی گرفته است.

حال با توجه به نیاز فزاینده به آموزش عالی که باعث شده کشورهای جهان ثبت نام بین المللی دانشجویان در دانشگاههای مختلف را تجربه کنند، تعداد این دانشجویان ۴ برابر شده و از ۵۰ میلیون نفر در سال ۱۹۸۰ به ۱۹۸ میلیون نفر افزایش یافته است. در این میان علاوه بر کشورهای پیشرفته، تعدادی از کشورهای درحال توسعه نیز مانند هندوستان، امارات متحده عربی ( دبی)، سنگاپور و استرالیا (سیدنی)، جمهوری اسلامی ایران با واحدهایی از پیام نور و آزاد اسلامی در افغانستان و مالزی و در لندن، وارد عرصه های بین المللی شدند.

واحدهای بین المللی دانشگاهها دو ویژگی مشخص دارند، اول اینکه این واحدها تحت نام اصلی دانشگاه، فعالیتهای آموزشی و تحقیقاتی دارند. مانند دانشگاه آزاد اسلامی در افغانستان و دوم اینکه این واحدها کیفیت آموزشی دانشگاهها را حفظ کرده و مدرک همان دانشگاه را به فارغ التحصیلان اعطا می کنند.

اگرچه واحدهای بین المللی آمریکا را در سایر کشورها به عنوان پایگاههای دورافتاده دانشگاههای اصلی و به عنوان مک دونالدیزه کردن آموزش عالی به سخره می گیرند اما واقعیت طور دیگر است و آن اینکه واحدهای بین المللی به طور قانونی و به عنوان دانشگاههای خصوصی در کشورهای میزبان تاسیس و توسط شرکای محلی کنترل و نظارت می شوند.

باید توجه داشت که واحدهای بین المللی تحت نظارت وزارت آموزش عالی کشور میزبان فعالیت می کنند که به صورتهای مختلف مستلزم آموزش درسهای خاص هستند، برای مثال می توان به دروس فرهنگی در چین و یا تعیین میزان شهریه توسط مالزی اشاره کرد.

در مورد علت تاسیس این تعداد واحد بین المللی در کشورهای خارجی نیز باید گفت، قطعا کسب درآمد، آسانترین هدف نهایی نیست؛ به طور کلی رشد تاسیس واحدها ناشی از دانشگاههایی است که می کوشند برندهای جهانی خود را به وجود آورند و به این ترتیب دانشجویان بین المللی و اعضای هیات علمی را جذب کنند. اما مهمترین بازیکن در این میان، دولتهای میزبان هستند. واحدهای بین المللی در این کشورها، کاملا تحت قاعده است و جنبه سیاسی هم دارد و این واحدها به این علت تاسیس می شوند که بیشتر علائق دولتهای میزبان را برآورده می سازند.

البته در بعضی از کشورها و عمدتا در امارات متحده عربی، واحدهای بین المللی برای دانشجویان بین المللی نیز، آموزشهای دبستانی و دبیرستانی فراهم می آورند. در چین نیز واحدهای بین المللی، فناوری ها و مهارتهای آموزشی را به نظام آموزش عالی چین انتقال می دهند و دولت چین امیدوار است این مدل، به بهبود همه جانبه کیفیت در تحصیل و تحقیق کمک کند.

با این وجود نباید به واحدهای بین المللی به چشم بار سنگین و سختی های جهانی شدن آموزش عالی نگریست، بلکه این واحدها از یک طرف برندهای دانشگاههای معتبر کشورهایی هستند که می خواهند دسترسی جهانی را به دانشگاههای خود آسان تر کرده و از طرفی دیگر، دولتهای میزبان می کوشند توسعه نظام های آموزش عالی خود را سرعت بخشند.

در مورد اینکه این روند تا چه مدت ادامه خواهد داشت پیش بینی مشکل است اما می توان به عنوان مثال به تجربه کشورهای مشترک المنافع نگاه کرد که با توسعه آموزشهای عالی از تعداد واحدهای بین المللی در این کشورها کاسته شده و کشورهای میزبان می کوشند نظام آموزش عالی خود را مستقر سازند. از سوی دیگر به عنوان مثال، نمونه بارز این کشورها، کلمبو و زیمباوه است که سابق بر این واحدی از دانشگاه لندن را با برنامه درسی و آموزشی این دانشگاه شروع کردند اما در نهایت این کشورها هویت و فرهنگ آموزش خود را توسعه داده و روابط خود را با دانشگاه لندن قطع کردند.