به گزارش پیام نورنا (PNUNA.COM) : ایسنا – در این نامه اساتید از سازمان پزشکی قاونی خواسته بودند هرگونه زمینه مساعد جهت خرید و فروش اجساد بی‌صاحب را رفع و از آن جلوگیری کند.

در بخشی از این نامه خطاب به رییس سازمان پزشکی قانونی کشور آمده است: “ما اعضاء هیئت ممتحنه علوم تشریح کشور این گلایه را از حضرتعالی داریم که چرا شرایطی به وجود آمده است که حق بهره‌برداری علمی آزاد و بدون مانع از اجساد مجهول‌الهویه، از جامعه آناتومیست‌ها سلب شده است. جسد مجهول‌الهویه که به هر طریق به سازمان پزشکی قانونی تحویل داده می‌شود ملک طلق سازمان پزشکی قانونی نیست که اختیار داشته باشد آن را به دانشکده پزشکی تحویل بدهد یا ندهد یا برای تحویل آن شرط قرار دهد!”

گلایه بخاطر عدم همکاری پزشکی قانونی با دانشگاه‌ها،‌موجب شده تا به گفته ابراهیم اسفندیاری، مدیر گروه علوم تشریحی و بیولوژی مولکولی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان کلاس‌های آناتومی عملی به عنوان زیربنایی‌ترین درس برای دانشجویان علوم پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان لغو شوند.

اجساد مجهول‌الهویه از مراکز علمی دریغ می‌شوند

این آناتومیست، توضیح داد: از دو سال پیش تاکنون جسدی به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تحویل داده نشده و اجساد موجود دیگر قابل استفاده نیستند، درنتیجه گروه علوم تشریحی قادر به ارایه کلاس‌های عملی آناتومی نیست مگر اینکه موضوع درس که جسد انسان است را در اختیار داشته باشند. اگرچه بعد از سه هفته تعطیلی، رییس دانشکده قول تهیه جسد تا قبل از اتمام سال جاری و آغاز مجدد کلاس‌ها را داده است.

وی گفت: معمولا اجسادی که برای آموزش در اختیار دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار می‌گرفت متعلق به افراد مجهول‌الهویه بود که بر اساس استفتاء از حضرت امام (ره) و پس از ایشان با نظر مقام معظم رهبری باید در اختیار دانشگاه‌ها قرار می‌گرفت اما از 15 سال قبل تا به حال پزشکی قانونی از تحویل این اجساد به دانشگاه‌ها خودداری کرده است. البته در دوره بعد هم گاه گاهی جسدی به دانشگاه تحویل می‌شد اما با شرایطی که تحقق آن به راحتی ممکن نبود.

مدیر گروه علوم تشریحی و بیولوژی مولکولی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تصریح کرد: در زمان ریاست آیت الله شاهرودی، برقوه قضاییه بنا به نقل ریاست وقت پزشکی قانونی کشور نظریه فقهی بنا بر عدم تحویل اجساد به دانشکده‌های پزشکی داده شده است و تحویل جسد متوقف و اجساد مذکور دفن شدند.

اسفندیاری ادامه داد: پس از دوران آیت الله شاهرودی رویه سابق تقریبا ادامه دارد و دانشکده‌های پزشکی همچنان در مضیقه جسد برای تشریح قرار دارند در حالی که نظر فقهی حضرت امام رضوان اله علیه و مقام معظم رهبری در صورت نیازعلمی جهت نجات جان بیماران و تامین سلامتی آنان مبنی برجواز تشریح است. سوال اینجاست که چرا باید اجساد مجهول الهویه ازدانشکده های پزشکی دریغ شوند؟

وی افزود: اگر دانشجویان مهارتی در این دروس پیدا نکنند و بر اثر این اختلال آموزشی، مهارت‌های آناتومی به ناچار روی بدن بیماران به دست آید و منجربه افزایش شیوع بیماری زایی و شیوع مرگ و میر در جامعه می‌شود. استاندارد جهانی تعداد جسد برای آموزش دانشجویان پزشکی یک جسد برای چهار هر دانشجوست. چرا باید در کشور ما به زحمت یک جسد برای 200 نفر دانشجو فراهم شود؟

به گفته مدیر گروه علوم تشریحی و بیولوژی مولکولی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در کشور جسد مجهول الهویه موجود است ولی از دانشگاه و دانشجو و اساتید پزشکی دریغ می‌شود و به هزینه بیت المال به زیر خاک سپرده می‌شود؛ بیمارستان‌های آموزشی و آسایشگاه‌های سالمندان و بیمارستان‌هایی که بخش‌های روانپزشکی مزمن دارند به اندازه  کافی جسد مجهول الهویه و بلاصاحب دارند ولی اجازه تشریح داده نمی‌شود. این یک ظلم آشکار به علم، دانشجویان، استادادان است و نهایتا دودش به چشم بیماران می‌رود.

توقف علم در دانشگاه‌ها

اسفندیاری هم‌چنین به عدم انجام کالبد شکافی تشخیصی اشاره کرد و گفت: کالبد شکافی تشخیصی (اتوپسی Autopsy) یک حق قانونی برای پزشک معالج در بیمارستان‌های آموزشی است اما این مورد نیز از 15 سال پیش تا به حال متوقف شده است. در تمام دنیا در بیمارستان‌های آموزشی وقتی درمان‌ها موثر نبود و بیمار فوت شد در صورتی که نکات ابهامی در تشخیص وجود داشته باشد، متوفی را با اذن خانواده کالبد شکافی می‌کنند تا مسایل ناشناخته در بدن معلوم و مشخص شود.

وی ادامه داد: پس از کالبد شکافی تشخیصی بر اساس اطلاعات بدست آمده از این کالبد شکافی کنفرانس پاتولوژی بالینی تشکیل می‌شود و همه پزشکان و دانشجویان در این کنفرانس شرکت می‌کنند و بحث و گفت‌وگوی علمی ایجاد می‌شود. این همه موجب پیشبرد مرزهای دانش و شکوفایی علم پزشکی می‌شود؛ اما متاسفانه این کار پر برکت علمی  سال‌هاست که تعطیل است.

مدیر گروه علوم تشریحی و بیولوژی مولکولی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در رابطه با اهدای جسد تصریح کرد: همانگونه که برخی افراد خیر وصیت می‌کنند بعد از مرگ اعضاء بدنشان برای پیوند به بیماران نیازمند اهدا شود، کم نیستند کسانی که مایلند بعد از مرگ اگر اعضاء بدنشان مناسب برای پیوند نبود، جسدشان برای آموزش دانشجویان پزشکی مورد استفاده قرار گیرد ولی احتیاج به مجوز از مرجع تقلیدشان دارند که در این مورد باید ازعلماء اعلام و مراجع عظام استفتاء شود و خوشبختانه فقه آل محمد (صلوات الله علیهم اجمعین) در مسایل مستحدثه و نوپدید همیشه پویا و پاسخگوی نیاز و ضرورت جامعه بوده است.

وی تاکید کرد: عدم تحویل جسد از سوی پزشکی قانونی در حالی است که پاسخ مقام معظم رهبری به نقل از پایگاه اینترنتی ایشان به استفتائی در مورد تشریح این است که ” اگر نجات نفس محترمی یا کشف مطالب تازه علم پزشکی که مورد نیاز جامعه است و یا دستیابی به اطلاعاتی راجع به بیماری که زندگی مردم را تهدید می کند منوط به آن باشد تشریح جسد میت اشکال ندارد، ولی واجب است تا حد امکان از جسد میت مسلمان استفاده نشود.”

اکثر اجساد در پزشکی قانونی کالبدشکافی می‌شوند

علی سلیمان پور، مدیرکل پزشکی قانونی استان اصفهان در این رابطه گفت: در زمینه تحویل اجساد مجهول الهویه به دانشگاه‌های علوم پزشکی پروتکل خاصی وجود دارد و دستور حاکم شرع وقت در این خصوص وجود دارد اما از چند سال گذشته اصولا جسدی که مطابق با این دستور العمل باشد وجود نداشته است.

به گفته سلیمان پور اجسادی که می‌توان در اختیار دانشگاه‌های علوم پزشکی گذاشت باید مجهول الهویه باشند و برای تعیین علت مرگ آن‌ها نیاز به کالبد شکافی نباشد بنابراین اگر پزشکی قانونی بتواند بدون نیاز به کالبد شکافی علت مرگ جسد مجهول‌الهویه‌ای‌ را مشخص کند،‌ پس از مدت زمان مقرری که جسد تعیین هویت نشد به دانشگاه‌ها تحویل داده خواهد شد.

وی ادامه داد: تقریبا تمام اجسادی که به پزشکی قانونی برای تعیین علت فوت ارجاع داده می‌شوند به دلیل اینکه بستگانی ندارند که در مورد سابقه پزشکی و مستندات پزشکی آن ها توضیح دهد کالبدشکافی می‌شوند زیرا علت مرگ تنها از این طریق مشخص خواهد شد.

مدیرکل پزشکی قانونی استان اصفهان افزود: دستور مراجع قضایی بررسی جسد، کالبدشکافی و تعیین دقیق علت فوت افرادی است که به این مرکز ارجاع داده می‌شوند اما اگر علت فوت بدون کابد شکافی میسر باشد با اجازه مرجع قضایی و ارایه مستدات کافی،‌ بعد از اینکه مرجع قضایی در این مورد قانع شد از طیق طی مراحل اداری جسد به مراکز دانشگاهی تحویل داده می‌شود.

حال سوال اینجاست آیا آنچه برخی دانشجویان پزشکی از شنیده‌هایشان در رابطه با درخواست دریافت وجه از سوی پزشکی قانونی در خصوص تحویل جسد به دانشگاه‌ها مطرح می‌کنند، صحیح است؟ و اینکه آیا به گفته اعضا هیئت ممتحنه علوم تشریح قرار است زمینه مساعد جهت خرید و فروش اجساد بی‌صاحب ایجاد شود؟